7. İncil’in Yapı İlkesi

Böylece İncil sadece Tanrı’nın birinci şahıs olarak konuştuğu sözün kaydı değildir. Tek boyutlu değil, çok boyutlu bir iletişim sistemi içeren Tanrısal bildiridir. Bir bina inşa edecekseniz, onun planını çizmek zorundasınız; ama tek bir açıdan yaparsanız boyunu ve enini bileceksiniz, fakat derinliğini bilemeyeceksiniz. Bu yüzden mimarlar olsun, mühendisler olsun, üç ya da dört tane plan olmak üzere perspektifiyle birlikte planı cepheden, yandan ve tepeden çiziyorlar.

Tanrı, Kendisinin yarattığı bu dünyanın mimarıdır ve onun boyutları fazlasıyla aşar. Aklımızın alamayacağı derecede yücedir. Bu yüzden bize seslenirken, ‘tasarısının planını çizerken’ tek yönlü değil, çok yönlü bir yaklaşım ile bilgi vermek istemesine şaşmamalıyız. Bu, “Tanrı’nın çok yönlü bilgeliği”nin göstergesidir (Efesliler 3:10).

Bu yüzden İncil’deki bölümler, birbirini bütünleyen 4 ana grupta toplanıyor:

1img)İlk önce İsa Mesih’in yeryüzündeki yaşamıyla ilgili bölümler grubu: bunlar, İsa’nın sözlerini, yaşamını, işlerini, sevinçleriyle elemlerini kaydeden ve birbirini tamamlayan anlatımlardır: “Matta”, “Markos”, “Luka” ve “Yuhanna”.

Neden birçok noktada birbirini tekrarlayan ve aynı şekilde aralarında farklılıklar gösteren 4 tane İsa’nın yaşam öyküsü?

  1. Çünkü, 4 kişinin tanıklığı bir kişininkinden daha güçlü bir kanıttır. Aralarındaki benzerlikler ve farklılıklar da onların dürüstlüğünü ve güvenilirliğini kanıtlar. Nitekim bir mahkemede 4 tanık papağan gibi tıpatıp aynı ifadeyi tekrarlıyorsa, bizde “şike” şüphesi uyanmaz mı?

  2. Her bölüm de Mesih’e, ayrı ve Kutsal Ruh’un seçimi olan bir bakış açısından yaklaşıyor:

Matta: İbrahim’in ve Davut’un soyundan gelen, Yahudilerin bekledikleri Kral ve Mesih İsa.

Markos: Büyük işler ve hizmetlerde bulunan Tanrı’nın seçilmiş Kulu Mesih İsa.

Luka: İnsanları seven, onlarla özdeşleşen İnsanoğlu (yeni yaradılış veya son Adem) Mesih İsa.

Yuhanna: Tanrı’nın bağrından gelen ve O’nu tam açıklayan Söz veya Tanrı Oğlu İsa Mesih.30

2) İkinci grup olarak, İsa Mesih’in yeryüzünden ayrıldıktan sonra kendi topluluğunun kuruluş tarihçesinikaydeden bölüm geliyor: “Elçilerin İşleri” olarak bilinen bu bölümde, Kutsal Ruh’un aracılığıyla Rab’bin ilk Mesih İnanlılarına lütfettikleri yer alıyor.

3img)Sonra İsa Mesih’in topluluklarına söyleyecekleriyle ilgili grup geliyor: elçiler aracılığıyla, o zamanki Mesih inanlılarının bazı durumlarına öğüt, uyarı ya da ders tarzında, Kutsal Ruh’un getirdiği açıklamalar yer alıyor. İsa Mesih bu dünyadan ayrılmak üzereyken, bundan şöyle söz etti: Elçiler’in alacakları bu vahiyleri, “size daha söyleyeceklerim var…” tarzında tanımladı. Kısacası, bunlar Mesih’in Tanrı’nın huzurundayken, kendi topluluklarına gönderttiği mektuplardır. Genelde bu gruba “Elçilerin Mektupları” ismi veriliyor.

4) Son olarak, İsa Mesih’in dünyaya ikinci gelişi ve gelişinden hemen önceki olaylarıaçıklayan bölüm vardır: Gelecek ve dünyanın sonuyla ilgili olarak Rab’bin açıkladığı önbildiriler, kehanetler kitabı, yani “Vahiy”ya da “Vahiy”kitabı diye bilinen bölüm, bu çok boyutlu açıklamayı tamamlıyor.

Dolayısıyla İncil kitabında yer alan Tanrı’nın direkt sözleri, İsa’nın sözleri ve yaşam öyküsü , havarilerin öğretişleri ve yazdıkları, Tanrı’nın, Kutsal Ruh’un esinlendirmesi aracılığıyla yazdırdığı tek İncil’i oluşturuyorlar.

Tamamı birinci yüzyılın sonlarına doğru derlenen, değişik bakış açısıyla dört grupta toplanan ve tek İncil’i oluşturan 27 bölüm (isterseniz Sure ya da kitapçık diyebiliriz):

İNCİL

(kitap olarak)

Bölüm isimlerinin sağında, bu bölümlerin ne zaman yazıldığı konusunda en güvenilir tarihler veriliyor.

İsa’dan sonra: İsa’dan sonra İsa’dan sonra:

1) Matta 60 Galatyalılar 48 İbraniler 69

Markos 58 Efesliler 60 Yakup 69

Luka 61 Filipililer 54 1.Petrus 63

Yuhanna 90 Koloseliler 60 2.Petrus 64

1.Selanikliler 50 1.Yuhanna 90

2) Elçilerin işleri 63 2.Selanikliler 50 2.Yuhanna 90

1.Timoteos 63 3.Yuhanna 90

3) Romalılar 57 2.Timoteos 63 Yahuda 90

1.Korintliler 54 Titus 63

2.Korintliler 56 Filimon 60 4) Vahiy 95

Görüyoruz ki, İncil’in özü İsa Mesih’in kendisidir. Yeryüzündeyken yaptıkları kadar, Tanrı’nın huzurundayken yaptıkları ve söyledikleri yine yaşayan Vahiy’dir. Yani Tanrı Sözü olan İsa ne dediyse, ne yaptıysa, ya da Tanrı’nın yetkisiyle atanan tanıklar Kutsal Ruh’un esinlemesi altında O’nunla ilgili olarak ne yazdılarsa, ne yorum getirdilerse işte İncil kitabı budur:

Yaşam Sözüyle ilgili olarak BAŞLANGIÇTAN BERİ VAR OLANI, işittiğimizi, gözlerimizle gördüğümüzü, seyredip ellerimizle dokunduğumuzuilan ediyoruz. Yaşam açıkça göründü, onu gördük ve ona tanıklık ederiz. Baba’da (Tanrı’da) olup bize görünmüş olan sonsuz yaşamı size ilan ediyoruz. Evet, sizin de bizlerle beraberliğiniz olsun diye gördüğümüzü ve işittiğimizi size ilan ediyoruz. Bizim beraberliğimiz de Baba’yla ve O’nun Oğlu İsa Mesih’ledir… Sevinciniz tam olsun diye yazıyoruz” (1.Yuhanna 1:1-3).

İsa’yı öğrenmek, “başlangıçtan beri var olan Yaşam Sözü”nü öğrenmek demektir. Tanrı’yla ilgili bilgi veren en öz kaynağa, ezelden gökte saklı Tanrı’nın Sözü’ne başvurmak demektir. Çünkü O başlangıçta var idi ve peygamberler baştan beri gelişini bildirdiler. Dolayısıyla, Tanrı’nın ezeli-ebedi “kitabı” canlı olup İsa Mesih’in ta Kendisidir!

Elçiler İsa’nın söylediği sonsuz yaşam sözlerini işittiler! Ölümden dirilttiği kişileri gözleriyle gördüler! Birkaç balık ve ekmekle kalabalıkları nasıl doyurduğunu seyrettiler! Gücüyle temiz kılınan cüzamlılara elleriyle dokundular! İsa’nın ölümüyle dirilişinin görgü tanıklarıdırlar! Onlar rivayetten, geleneklerden, efsanelerden ya da batıl inançlardan değil, kesin olaylardan söz ettiler.

İsa Mesih’i her yönden kağıda döktüler:

…insan olmuş olan Söz’ü, yaşayan Söz olan İsa’yı, dolayısıyla gökten inen gerçek İncil’i bildirmektedirler. Derinden öğrenmemize yardım edecek çok boyutlu bir eğitim ve bir vahiy sisteminin üstün sonucunu bizlere sunmaktadır. Günümüzde en etkili sistemler görsel-işitsel (audiovizuel) sistemler değil midir? İşte Tanrı’nın, İncil’in yazılmasında kullandığı tanıkların anlayış yapısından ve tarihsel ortamdan faydalanmak istemesinin amacı, insan ruhuna ulaşana kadar tüm idrak yetilerimize seslenip Tanrı’nın çok yönlü yaşamına sahip olmamızı sağlamaktadır. Amaç çok boyutlu İsa’yı ve İsa’nın sevgisini kavrayabilmektir:

“…Mesih’in sevgisinin ne denli geniş, uzun, yüksek ve derin olduğunu anlamaya ve bilgiyi çok aşan bu sevgiyi kavramaya gücünüz yetsin” (Efesliler 3:19).

Bimgu, sanki İsa Mesih’i videoda seyredip sevgisinin boyutlarını elle yoklayacak kadar yakın hissediyoruz gibidir. İsa Tanrı’nın görüntüsüdür. Dolayısıyla Televizyon örneğinde İsa Mesih, seyrettiğimiz Tanrı’yla ilgili canlı yayın sayılabilirse, kitap olarak İncil de video kaseti sayılır. Doğal olarak, İsa birçok açıdan ele alındı. Çekimin yönetmeni tektir (Kutsal Ruh), ama filmi çeken kameramanlar çoktur (İncil’i kaleme alan 9 tanığın bakış açısı).

İsa Mesih, fiziksel olarak artık aramızda değildir, fakat yaşayan Söz’le bağlantı kesilmedi. Hatta tam tersi oldu!

Bu arada, kişi Mesih’e teslim olunca, zihnini örten peçe kaldırılıyor ve İncil kitabını okuduğunda, video kaseti çalışırcasına, İmanlının yüreğinde Mesih sanki canlanıyor. Video kasetine benzettiğim İncil kitabı, Kutsal Kitap’ta Mesih’te parlayan Tanrı’nın yüceliğini yansıtan bir aynaya benzetilmektedir. İsa, görünmeyen Tanrı’nın görünüm aldığı ekrandır. Biz de, İsa’nın kasetini yüreğimize takınca hayatımızda Mesih’in örneğinde bir yaşam yansıtabiliriz. Tanrı’nın yazılı sözünü öğrendikçe, yaşayan Söz, İsa öğrencisinin yüreğinde şekil kazanıyor. İmanlı bu şekilde, O’nun benzerliğine dönüştürülür!

“Mesih sizde biçimleninceye dek…”

“Mesih’in sözü tüm zenginliğiyle içinizde yaşasın.”

“Mesih’le birleşenlerinizin hepsi Mesih’i giyindi.”

“‘Karanlıkta ışık olsun’ diyen Tanrı, İsa Mesih’in yüzünde parlayan kendi yüceliğini tanımamızdan doğan ışığı bize vermek üzere yüreklerimizde parladı.”

“Ve biz hepimiz peçesiz yüzle Rab’bin yüceliğini aynadaymış gibi görerek, yücelik üstüne yücelikle O’na benzer olmak üzere değiştiriliyoruz. Bu da Ruh olan Rab sayesinde oluyor.”

“Gerçeğin Ruhu… benim (yani İsa’nın) olandan alacak ve size bildirecek.”

(Galatyalılar 4:19; Koloseliler 3:16; Galatyalılar 3.27; 2.Korintliler 4:6; 3.18; Yuhanna 16.13,14).

İncil’i (yani İsa’yı) öğrendikçe, İnanlının yüreğindeki Kutsal Ruh bir “alıcı” fonksiyonunu görerek, yaşayan Söz’ün İnanlıda yaşamasını ve aralarında içli dışlı bir ilişkinin gelişmesini sağlıyor! İsa şöyle dedi:

“Sizi öksüz bırakmayacağım, size geri döneceğim (Kutsal Ruh olarak).” “Benim gidişim sizin yararınızadır. Gitmesem, Yardımcı (Kutsal Ruh) size gelmez. Ama gidersem, O’nu size gönderirim.”

“İşte ben dünyanın sonuna dek her an sizinle birlikteyim.” “Nerede iki ya da üç kişi benim adımla toplanırsa, bende orada onların ortasındayım.”

(Yuhanna 14:18; 16:7; Matta 28:20; 18.20)

Bu, telefonun imkanlarını fazlasıyla aşan bir ilişkidir. En başta gördüğümüz gibi, Tanrı’yla haberleşmek için telefondan, telsizden ve herhangi bir iletim cihazından kat kat daha etkili yollar vardır demiştik. Tanrı susmuyor. ‘Sesini’ günümüzde bile duyurmaktadır. ‘Doğru numara’ İsa’ya sığınmakla çevrilir. O’nu arayana, yanılgıya götürmez bir biçimde seslenir. Kendisinin tespit ettiği yollarla Tanrı’yı arayanın, karşısına deneyimle doğrulanan ve canlı bir rehber olan Tanrı çıkar.

Bu hoş bir hayal değildir. İki bin yıldır, kemikleşen din kalıpları dışında Tanrı’ya Mesih aracılığıyla dönen sayısız insan buna canlı tanıklardır. Mesih hem içlerinde, hem de aralarında onlara sesleniyor, yol gösteriyor…

Bu nedenle Hıristiyanlığı ve her mezhebi aşan, din ötesinde olan İsa’nın esas müjdesi (İncil) bütün herkes içindir. Çünkü Mesih aracılığıyla gelen Tanrı’nın çağrısı din değiştirmeye değil, O’nunla canlı bir ilişki kurmaya yöneliktir. Bu nedenle Tanrı, Mesih’in ölümüyle, O’na iman edip O’nun sözünü dinleyen kişi için günah engelini ortadan kaldırdı.