Pavlus o ana dek henüz kişisel olarak tanımadığı Roma kilisesine yazıyor mektubunu (Rom.1:7-15). Kiliseyi ziyaret etmeyi ve oradan İspanya’ya giderek orada Müjde’yi yaymayı arzuluyordu. Kilisenin onun bu yolculuğunu desteklemesini ve Müjdeleme yolculuğu için tüm gerekeni sağlamasını umut ediyordu (Rom.15:22-24). Pavlus mektubu aracılığıyla kendisini ve onların yardımıyla İspanya’ya götürmek istediği haberini Roma kilisesine tanıtıyor. Bununla, neden tüm insanların bu habere acilen gereksinimi olduğunu vurguluyor: Yahudiler olsun uluslar olsun, hepsi günahlı ve kendi yeterlilikleriyle asla Tanrı önünde duramazlar. Ancak Tanrı İsa Mesih aracılığıyla bir çıkış yolu, kurtuluş sağladı. İsa Mesih aracılığıyla olan bu kurtuluşu ve O’na imanı vaaz ediyor Pavlus – ve Roma’daki inanlıların yardımıyla bunu İspanya’da da yapmak istiyor. Muhtemelen kilise görevlisi (diyakon) Fibi bu mektubu Roma’ya ulaştırdı (Rom.16:1-2). Pavlus, Romalılar’a Mektup’u muhtemelen üçüncü müjdeleme yolculuğu sırasında, Korint’te bulunduğu sırada yazdı (İ.S. 55 ya da 57 yıllarında). Tertius sekreteri olarak yanındaydı (Rom.16.22).
Çünkü herkes günah işledi ve Tanrı’nın yüceliğinden yoksun kaldı. İnsanlar İsa Mesih’te olan kurtuluşla, Tanrı’nın lütfuyla, karşılıksız olarak aklanırlar(Rom.3:23-24).
Mektuba giriş 1:1-17
Ulusların ve Yahudilerin suçluluğu ve kayıp durumu 1:18–3:20
Kurtuluş: İman aracılığıyla aklanmak 3:21–4:25
Günaha üstün gelmek 5:1–8:39
Tanrı’nın İsrail halkıyla olan yolu 9:1–11:36
Mesih inanlısının yaşamına pratik buyruklar 12:1–15:13
Mektubun sonu 15:14–16:27
Romalılar’a Mektup’ta yer alan EA’dan yapılan birçok alıntı ve kurulan bağlantılar; Daha Romalılar 1:2’de Pavlus vaaz ettiği Müjde’nin çok önceden peygamberlerce Kutsal Yazılar’da bildirildiğini açıkça vurguluyor. Bu kapsamda, bunu sağlam temellere oturtmak ve kanıtlamak için ileriki bölümlerde sıklıkla bu yazılara başvuruyor.
Romalılar 1:3-4’te, İsa’nın Müjdesi’nin kısa biçimini, mektubun başlangıcındaki ana haberinin özeti (Rom.1:16-17) ve Pavlus’un Tanrı’dan aldığı görevin tanıtımı görürüz (Rom.1:5,14; 15:14-21).
Yaratılış işlerinde, Yaratıcı Tanrı’yı tanımanın kuramsal olanağını okuruz (Rom.1:18-32). Ancak yaratıklar tam bunu yapmıyor ve Yaratan’a tapmak yerine yaratıklara tapınmayı yeğliyorlar. Tanrı ceza olarak insanları getireceği tüm neticelerle kendi seçtikleri tanrısız yollarda gitmeye bırakıyor.
Durumun çaresizliği: Hiç kimse, ne Yahudi ne de uluslardan, Tanrı yargısı karşısında ayakta kalamaz: Herkes günahlı, herkes suçlu, herkesi yargı, makûmiyet bekliyor (Rom. 2:1–3:20). İnsanın içi aslında hiç iyi değil (Rom.3:10-18).
Sevgi ve sadakatle tüm insanlara Tanrı’nın sunduğu çare: Mesih çarmıhtaki ölümüyle insanların suçunun bedelini ödüyor. Buna güven bağlayan (“iman eden”) Tanrı tarafından kabul bulur: Romalılar 3:21-31.
Romalılar’a Mektup’ta yer alan “Tanrı’nın aklaması” terimi:
21Ama şimdi Yasa’dan bağımsız olarak Tanrı’nın insanı nasıl aklayacağı açıklandı. Yasa ve peygamberler buna tanıklık ediyor. 22Tanrı insanları İsa Mesih’e olan imanlarıyla aklar. Bunu, iman eden herkes için yapar. Hiçbir ayrım yoktur. 23Çünkü herkes günah işledi ve Tanrı’nın yüceliğinden yoksun kaldı. 24İnsanlar İsa Mesih’te olan kurtuluşla, Tanrı’nın lütfuyla, karşılıksız olarak aklanırlar. 25-26Tanrı Mesih’i, kanıyla günahları bağışlatan ve imanla benimsenen kurban olarak sundu. Böylece adaletini gösterdi. Çünkü sabredip daha önce işlenmiş günahları cezasız bıraktı. Bunu, adil kalmak ve İsa’ya iman edeni aklamak için şimdiki zamanda kendi adaletini göstermek amacıyla yaptı (Rom.3:21-26).
Onun imanının da Tanrı tarafından kendisine doğruluk sayıldığı İbrahim örneği: Romalılar 4 (krşl. Gal.3:6-9; Yak.2:21-24).
İsa Mesih aracılığıyla sahibi olduğumuz Tanrı’yla barış: Romalılar 5:1.
Mesih adına acılar çekmek konusunda Pavlus’un görüşü: Romalılar 5:3-5; 8:17-18.
Daha biz günahlıyken bizim yerimize ölen Mesih’le kendisini bunda gösteren ve Kutsal Ruh aracılığıyla yüreklerimize dökülen Tanrı sevgisi (Rom.5:5-8). Kutsal Ruh Tanrı sevgisine ilişkin bize tanıklık yapıyor ve bu sevgiyi bizde, insan kardeşe karşı olan sevgimiz için etkin kılıyor.
Adem’in günahının (Rom.5:12-21) sonuçlarına karşı zafer kazanan Mesih aracılığıyla inanlıların Tanrı’nın yargısından kurtuluşu (Rom.5:9-11; 8:1).
Mesih aracılığıyla kavuştuğumuz yeni yaşam (Rom.6:1-11): Vaftizle, Mesih’le öldüğümüzü, gömüldüğümüzü ve dirildiğimizi simgesel olarak sergiliyoruz. İsa Mesih’e imanımız nedeniyle artık günahın üzerimizde hiçbir yetkisi yok, günah egemenliğinden özgür kılındık. Bunun neticesi olarak özgürlük ve sorumluluk ortaya çıkıyor: Kime hizmet edeceğimize karar verebiliriz: Günaha ya da Tanrı’ya (Rom.6:11-23).
Günah aracılığıyla Yasa’nın kötüye kullanılması (Rom.7:1-13) ve insanın Yasa’yı yerine getirmekteki ve böylece iyiyi yapmaktaki –bunu yapmayı istese bile– yetersizliği (Rom.7:14-25).
Tanrı’nın isteğini yapmaya, yani Yasa’yı izlemeyi, günahı ve Tanrı’ya isyan eden bencil doğamıza (“benlik”) karşı zafer kazanmaya bizi yeterli kılan Kutsal Ruh’tur. Bu kapsamda, her kim yaşamını yönetmesi için onu Kutsal Ruh’a teslim ederse, o kişi Tanrı çocuğudur: Romalılar 8:1-17.
Tanrı’nın sonsuz yüceliğini tüm düşük ve geçici yaratılış ile birlikte umut eden Tanrı’nın çocukları: Romalılar 8:19-25.
Doğru şekilde dua edebilme yetersizliğimiz ve bu yetersizliğimizi gideren Kutsal Ruh: Romalılar 8:26-27.
Ne olursa olsun, Tanrı’yı sevenlere ve O’nun çağırdıklarına her durumun yararlı yönde işlemesi vaadi: Romalılar 8:28.
Kurtuluşumuzun güvencesi (Rom.8:28-30) ve bizi ondan hiçbir şeyin ayıramayacağı Tanrı sevgisi (Rom.8:31-39). Tanrı sevgisi bizi sorunlar ve tehlikelerden korumuyor, ama bu şeyler bizi artık ondan ayıramaz ve Tanrı bize bu durumlarda yardımcıdır.
Halkı İsrail kurtulsun diye, kendi kurtuluşunu feda etmeye bile razı olan Pavlus: Romalılar 9:1-3.
Tanrı’nın özgürlüğü (Rom.9:6-29): İnsanın eylemlerinden ayrı olarak, lütfunu kime gösterip kime göstermeyeceği konusu Tanrı’nın özgür isteğine bağlıdır. Biz insanların bu nedenle O’nu eleştirmeye ya da O’nu adaletsizlikle suçlamaya hakkımız yoktur, tersine biz kendi eylemlerimiz için O’nun önünde hesap vermeliyiz.
Tanrı’nın İsrail halkıyla işi:
İsrail halkının kurtuluş planındaki ayrıcalığı: Romalılar 9:3-5.
İsrail halkının yanılgısı: Romalılar 9:30-10:13.
İsrail’in “arta kalanları”, Tanrı sadakatinin kendilerine belirgin olduğu Yahudilikten gelme Mesih inanlıları: Romalılar 11:1-10.
Tanrı’nın İsrail halkıyla ve uluslarla olan planı ve İsrail halkının kurtuluşuna ilişkin büyük vaat: Romalılar 11:11-16, 25-27.
İsa Mesih’e iman etmeyen Yahudiler’e karşı kibirlenmemeleri konusunda, uluslardan olan Mesih inanlılarına uyarı olarak sergilenen zeytin ağacı resimlemesi (Rom.11:16-24). Hem uluslar hem de Yahudiler için geçerli olan tek bir ölçüt var: Zeytin ağacının filizlerinden olup olmama konusu yalnız kişinin Mesih’e imanına bağlıdır.
İsrail konusunu onunla kapadığı ve Tanrı bilgeliğinin ne denli gizemli, yargılarının nasıl akıl ermez ve yollarının ne kadar anlaşılamaz olduğunu vurguladığı Pavlus’un Tanrı’ya övgüsü: Romalılar 11:33-36.
Romalılar 12:1’le başlayan ve şimdiye dek sergilenen nedenle, Mesih inanlılarının uygulamsal yaşamı için buyrukları ve gerekli dersleri içeren mektubun ikinci ana kısmı.
Tüm yaşamımızı kapsayan, gerçek tapınma: Romalılar 12:1.
Dünyaya ayak uydurmamak, tersine Tanrı isteğinin ne olduğunu anlayabilmek için düşüncemizi Tanrı’nın yenilemesinine bırakmaya çağrı: Romalılar 12:2.
Kilisedeki farklı ruhsal armağanlar ve hizmetler: Romalılar 12:3-8.
Sevgiden kaynaklanan yaşam için verilen birçok ferdi buyruk: Romalılar 12:9-21.
Pavlus’un, yetkisini Tanrı’dan alan devlete karşı bağlı olmak konusundaki isteği: Romalılar 13:1-7 (konu için ayrıca krşl. Elç.5:29).
Tanrı buyruklarının tümünü özetleyen sevgi buyruğu: Romalılar 13:7-10.
Işıktaki yaşam: Romalılar 13:11-14.
Kilisedeki zayıflar ve güçlüler: Romalılar 14.
Herkes kendisi için sorumlu ve kendi yaşamına ilişkin Tanrı’ya hesap vermeli.
Vicdani konularda bizden farklı görüşe sahip ve bizden farklı davranan kardeşleri yargılamamalı ve onları aşağı görmemeliyiz.
Davranışlarımızla kardeşlere tökez olmamalıyız.
Mesih inanlısı olarak yaşamakta EA’nın önemli rolü: Romalılar 15:4.
Pavlus’un kendisi ve hizmeti için ivedi dua isteği: Romalılar 15:30-32.
Romalılar 16:7’de yer alan (kadın) Elçi Yunya: İsim Yunanca’da ismin i halini (Akkusativ) taşıdığından, burada bir kadın adı mı, erkek adı mı olduğu belirsizdir. Ancak antik çağ edebiyatında kadın adı olarak “Yunya” ismi sıklıkla kullanılırken, buna karşın erkek ismi olarak “Yunyas”a rastlanılmamaktadır.
Sonuç olarak kilise içindeki yanlış öğretmenlere ve bölünmelere karşı uyarı: Romalılar 16:17-20.
Mektubun sonuçlandığı övgü sözleri: Romalılar 16:25-27.