Üçüncü Müjde Yazısı’nda da yazar kendisinin ismini anmıyor. İlk kiliseden aktarılan bilgiler bize, Pavlus’un seyahat arkadaşı olan Luka’nın bu Müjde Yazısı’nı kaleme aldığını bildiriyor (2Ti.4:11; Flm.24). Mesleği hekimlikti (Kol.4:14).
Yeni Antlaşma’nın iki kitabı onun kalemindendir: Luka’ya göre Müjde ve Müjde’nin devamı niteliğindeki Elçilerin İşleri (Elç.1:1). Her iki yazı da aynı alıcı için kaleme alınmış, yani Teofilos için. Muhtemelen Teofilos kitapların yayılmasını sağlayabilecek nüfuzlu biriydi. Elçilerin İşleri 60’lı yılların başlangıcında birden sona erdiğine göre, Müjde 50’li yıllarda yazılmış olmalıdır.
Nitekim İnsanoğlu, kaybolanı arayıp kurtarmak için geldi(Luk.19:10).
Önsöz (Prolog) 1:1-4
İsa’nın doğumu ve çocukluğu 1:5–2:52
İsa Celile’de 3:1–9:50
İsa Yeruşalim yolunda 9:51–19:27
İsa’nın Yeruşalim’deki etkinliği 19:28–21:38
İsa’nın acılar çekmesi, ölmesi ve dirilişi 22:1–24:53
Önsöz olarak adlandırılabilecek prolog, Luka’nın Müjde Yazısı’nı nasıl ve niçin yazdığını açıklamaktadır: Luka 1:1-4.
Alıcı Teofilos Hristiyan inancının dayandığı güvenilir tarihsel esaslar olduğunu bilmelidir. Bu tarihsel olaylar tesadüfler değil, tersine zaman ve mekân içindeki Tanrı’nın işleyişidir. Bu nedenle Luka Müjde’de İsa’nın yaşamını sürekli olarak somut tarihsel olaylarla bağlantı içine alıyor (Örnek: Luk.1:5; 2:1-2; 3:1-2, 19-20). Luka böylelikle kurtuluş tarihini dünya tarihiyle bağlıyor. Luka İsa’nın öyküsünü sunan ilk kişi değildir, tersine Müjde’de görgü tanıklarının kendisine ilettiği ve araştırıp düzene koyduğu bilgiler vardır.
Diğerleriyle karşılaştırıldığında daha ayrıntılı olarak sunulan İsa’nın doğumu ve çocukluğu (Luk.1–3).
Tanrı (Luk.1:47) ve İsa (Luk.2:11) “Kurtarıcı” olarak sunuluyor. Luka, İsa’nın kurtarıcı olarak kayıp insanla karşılaşmasını ve kişiyi Tanrı’nın hükümranlığına davetini tekrar tekrar sergiliyor (Luk.19:10):
İsa’nın sadece Yahudiler için değil, tüm insanlar için kurtarıcı olduğunun sergilenmesi (Örnek: Luk.2:14, 30-32; 24:47).
İsa’nın soyağacı Matta’da olduğu gibi, sadece İsrail’in atası İbrahim’e kadar değil, tersine tüm insanlığın atası Adem’e kadar gidiyor: Luka 3:38 (krşl. Rom.5:12-19; 1Ko.15:22,45). İlyas’ın ve Elişa’nın döneminde Tanrı yardımı uluslardan olanlara da ulaşmıştı: Luka 4:25-27. Yahudiler tarafından aşağı görülen Samiriyeliler örnek insan olarak gösterilmekte: Luka 10:29-37; 17:11-19.
Yeniden bulunan üç kaybolan (kaybolan koyun, para, oğul) benzetmeleri: Luka 15. Bu benzetmeler Tanrı’nın kayıp olana sevgisinin ve her günahlının O’na geri dönmesi karşısındaki sevincinin altını çiziyor. Bu üç benzetmenin anlatılma nedeni, İsa’nın, kendini aşağı gören insanlara değer vermesi karşısında kızan bazı Ferisilerin ve din bilginlerinin kendilerini doğru gören tutumlarıdır. Davranışları üçüncü benzetmedeki büyük oğula benziyor.
Vergi görevlisi Zakkay’ın İsa’yla karşılaşmasında (Luk.19:1-10) aynı tepkiyi gösterdikleri bildirilen (Luk.19:7) izleyicilerin tutumunu karşılaştırın; buna karşı İsa, aşağı görülenlere karşın sergilediği tam bu tutuma çağrıldığını biliyor (Luk.19:10).
Muhtemelen hayat kadını olan, günahlı kadınla karşılaşma: (Luk.7:36-50).
Ferisi ve vergi görevlisi benzetmesi: Luka 18:9-14.
İsa’nın yanında çarmıha gerilen iki hayduttan biri günahlarından tövbe ediyor: Luka 23:39-43
Luka’daki zenginlik ve fakirlik konusu:
Dünyasal zenginlikten kaynaklanan tehlike üzerindeki vurgulama: Luka 6:24-25; 12:13-21; 16:1-15, 19-31; 19:1-27.
İsa’nın fakirlere olan sevgisi üzerindeki vurgulama: Luka 6:20-21; 16:19-31.
Kutsal Ruh’un önemli rolü:
Vaftizci Yahya ve ebeveynleri üzerinde: Luka 1:15,41,67.
Şimon üzerinde: Luka 2:25-28.
İsa üzerinde: Luka 1:35; 3:16,22; 4:1,14,18; 5:17; 10:21; Elç.10:38.
Öğrencilerin gelecekteki donanımları üzerinde: Luka 11:13; 12:10-12; 24:49: Elç.1:4-5, 8.
Luka’da kadınlara ilişkin oldukça olumlu anlatım:
Luka 1: Elizabet.
Luka 1. ve 2. bölümler: İsa’nın annesi Meryem.
Luka 2:36-38: Peygamber Anna.
Luka 7:11-17: Nain’li dul kadın.
Luka 7:36-50: “Kentte yaşayan günahkar kadın” aracılığıyla meshedilme – bu kadın bir fahişeydi.
Luka 8:1-3: Bazı kadınlar İsa’yı izliyor ve O’na yardım ediyorlar.
Luka 10:38-42: Meryem ve Marta.
Luka 13:10-17: İsa içinde hastalık ruhu bulunan beli bükük kadını iyi ediyor.
Luka 21:1-4: Dul kadının bağışı.
Luka 23:27-31: Kadınlar çarmıhın altına geliyorlar ve dirilişe dek anılıyorlar (Luka burada diğer Müjde yazarlarından daha çok kadınlardan söz ediyor).
Yalnız Luka’da yer alan dört övgü ilahisi:
Yücelik (Batı Kilisesi’nde Magnificat denilir) (Luk.1:46-55) – Meryem: Canım Rab’bi yüceltir...
Övgüler olsun! (Benedictus) (Luk.1:68-79) – Zekeriya: ...Rab’be övgüler olsun!
Yüceler yücelik (Gloria in Excelsis) (Luk.2:14) – Melekler: En yücelerdeki Tanrı’ya yücelik olsun...
Şimdi salıver (Nunc Dimittis) (Luk.2:29-32) – Şimon: Ey Rabbim, verdiğin sözü tuttun. Kulunu şimdi esenlikle salıver...
Duanın Luka’da önemli rolü:
İsa’nın dua konusundaki öğretisi: Luka 11:1-13
Yalnız Luka’da anılan İsa’nın duaları:
Vaftizinde: Luka 3:21.
Çölde yalnızken: Luka 5:15-16.
On iki öğrencisini seçmeden önce bir gece tek başına dua etmesi: Luka 6:12.
Çekeceği acıları ilk kez bildirmeden önce: Luka 9:18.
Görünümü değiştiğinde: Luka 9:29.
70 öğrenci geri döndüğünde: Luka 10:17.
Öğrencilerine nasıl dua edeceğini öğretmeye başlamadan önce: Luka 11:1.
Petrus için: Luka 22:31-32.
Getsemani bahçesinde: Luka 22:39-46.
Çarmıhta: Luka 23:34,46.
Yalnız Luka’da yer alan dua konusundaki üç benzetme:
Ödünç isteyen arkadaş: Luka 11:5-8.
Hakkını isteyen dul kadın: Luka 18:1-8.
Ferisi ve vergi görevlisinin duaları: Luka 18:9-14.
O zamanın önemli sosyal olaylarından sayılan, İsa’nın da uyguladığı birlikte yemek yeme olayı: İsa insanlarla derin ilişki kurmak istiyordu!
Ferisilerin evlerindeki üç yemek: Luka 7:36-50; 11:37-54; 14:1-24.
Beytanya’da Meryem ve Marta’yla: Luka 10:38-42.
Levi’nin evinde: Luka 5:27-32.
Zakkay’ın evinde: Luka 19:1-10.
Sürekli O’nun yolunun hedefi olarak bildirilen, İsa’nın acılar çekmesi, ölümü ve dirilişi: Luka 9:18-22; 9:43-45; 9:51; 13:31-33; 18:31-34.