Matta’ya göre Müjde nedensiz olarak Yeni Antlaşma’nın başlangıcında bulunmuyor. Çünkü Eski Antlaşma ile Yeni Antlaşma arasında bir köprü oluşturuyor: Matta tekrar tekrar EA’dan alıntılar yapıyor ve bunlardaki İsa’nın vaat edilen Mesih olduğuna ilişkin peygamberlik bildirilerini tekrar ediyor.
Müjde’nin yazarı metnin hiçbir yerinde kendi ismini anmıyor. Kitaba sonradan verilen başlık, ilk kiliseden nakledilen bilgilerde olduğu gibi, Müjde’nin yazarını Elçi Matta (krşl. Mat.9:9; 10:3) olarak görüyor. Bu durumda bir görgü tanığının bildirdikleri karşımızda duruyor. Matta, Müjde kitapçığını muhtemelen 40 ile 70 yılları arasında kaleme aldı. Mesih olan İsa’ya olan imanlarını güçlendirmeleri ve derinleştirmeleri ve böylece yeni inançlarını diğer Yahudiler’e karşı açıklayıp savunabilmelerinde yardım için ilkin Yahudilik’ten gelen inanlılara yönelik yazdı.
Siz öncelikle O’nun egemenliğinin ve doğruluğunun ardından gidin, o zaman bütün bunlar da verilecektir(Mat.6:33).
İsa’nın doğumu ve çocukluğu 1:1–2:23
İsa’nın vaftizi ve denenmesi 3:1–4:25
İsa’nın dağdaki vaazı 5:1–7:29
İsa mucizeler gerçekleştiriyor 8:1–9:34
Öğrencilerin gönderilmesi 9:35–12:50
İsa’nın Göklerin Egemenliği’ne ilişkin benzetmeleri 13:1–13:58
İsa’nın güçlü işleri ve uyarı sözleri 14:1–16:12
İsa Yeruşalim yolunda 16:13–20:34
Yeruşalim’deki tartışmalar 21:1–23:39
İsa’nın sonun belirtileri hakkındaki konuşması 24:1–25:46
İsa’nın acılar çekmesi, ölümü ve dirilişi 26:1–28:20
Müjde’nin ilk ayeti
Müjde’nin henüz başlangıcında İsa, Mesih olarak tanıtılıyor, yani vaat edilen ve gelişi beklenen Mesih, Davut oğlu olarak sunuluyor: Tanrı Davut’a soyundan gelecek olan birinin sonsuza dek tahtında oturacağına ilişkin vaatte bulunmuştu (2Sa.7:12-16).
İsa ayrıca İbrahim oğlu olarak tanıtılıyor: İbrahim, İsrail halkının atası ve dünyadaki tüm halklara bir bereket olacağı yolunda Tanrı’dan vaat almıştı (Yar.12:2-3).
Matta’da “Yerine gelen peygamberlikler” olarak adlandırılan ayetler: 1:22-23; 2:15, 17-18, 23; 4:14-16; 8:17; 12:17-21; 13:14-15, 35; 21:4-5; 27:9-10. Matta, Eski Antlaşma’dan yaptığı bu alıntılarla İsa’nın yaşamının ve yaptıklarının sıradan bir olay olmadığını, tersine Tanrı tarafından tasarlanmış ve önceden bildirilen dünya tarihinin bir doruk noktası olduğunu vurguluyor. Yerine gelen alıntılar şunu kanıtlıyor: İsa EA’da bildirilen Mesih’tir. “Her şey planı çerçevesinde gerçekleşiyor.”
Matta’nın Yeşaya peygamberden aktardığı, acılar çeken Tanrı kuluna ilişkin iki önbildiriyi şu ayetlerde görüyoruz: Yeşaya 53:4, Matta 8:17’de ve Yeşaya 42:1-4, Matta 12:18-21.
Matta’da yer alan, Yahudilik’ten gelme inanlılara yazdığı için açıklanmaya (Markos’ta olduğu gibi) gerek olmayan Yahudi âdetleri, kurallar ve deyimler:
El yıkama âdeti (15:2; krşl. Mar.7:2-3, bu âdet ayet 3’te açıklanıyor).
Hamailler (Mat.23:5).
Üst giysinin püskülleri (Mat.23:5).
Küçük sineği süzmek ve deveyi yutmak (Mat.23:24).
Badanalı, yani beyaza boyalı mezarlar (Mat.23:27).
Matta’ya göre Müjde’deki beş büyük konuşma:
Dağdaki vaaz (Mat.5-7).
Göreve gönderme konuşması (Mat.10).
Benzetme konuşması (Mat.13).
Kiliseye konuşma (Mat.18).
Son olaylara ilişkin konuşma (Mat.24-25).
Bu konuşma birimlerinin her biri “İsa konuşmasını bitirince” (Mat.7:28; 11:1; 13:53; 19:1; 26:1) sözleriyle sonuçlanıyor.
Matta’daki, İsa’nın öğretisine karşı dinleyicilerin tepkisi: 7:28-29; 13:54; 22:33.
Bütün öğretisini tüm dünyaya yaymaları konusunda İsa’nın öğrencilerine verdiği görev: Matta 28:19-20.
Bir yandan, İsrail’in özel rolü:
İsa ilkin sadece İsrail’in kaybolan koyunlarına gönderildi (Mat.15:24) ve öğrencilerini de ilkin kesinlikle yalnız bu kayıp koyunlara gönderiyor (Mat.10:5-6).
Halkın ve özellikle yöneticilerin İsa tarafından sertçe yargılanışı (Mat.21-23).
Diğer yandan, Yahudi olmayan halklara ilişkin vurgu:
İsa’yı kral olarak yücelten Doğu’dan gelen yıldızbilimciler: Matta 2.
Ebeveynleri İsa’yı Mısır’a güvenliğe götürüyor: Matta 2.
İsrail’de bulamadığı, uluslardan olan yüzbaşının imanına İsa’nın övgüsü: Matta 8:10.
Hem bu yüzbaşı hem de Kenanlı kadın imanları nedeniyle şifa mucizesi yaşıyorlar: Matta 8:13; 15:28.
İsa'nın, tüm dünyadaki uluslardan gelenlerin Tanrı’nın yeni dünyasında payları olacağı, buna karşı bazı Yahudiler’in orada bulunmayacağı bildirisi: Matta 8:11-12.
Kötü bağ kiracılarına ilişkin benzetme: Tanrı’nın Egemenliği başka bir ulusa verilecek: Matta 21:33-46.
Sevindirici Haber tüm dünyaya vaaz edilecek, tüm halklar onu işitecek: Matta 24:14.
İsa’nın öğrencileri tüm halklara gitmeli ve onları da öğrenciler yapmalılar: Matta 28:18-20.
Uluslardan gelen inanlıların Tanrı halkına dahil edilişi Matta’nın ana konusudur!
İsa’nın EA’ya ve Yasa’ya yönelik tutumu.
İsa Yasa’yı ortadan kaldırmıyor, tersine onu yerine getiriyor ve onun her an geçerli olduğunu bildiriyor: Matta 5:17-20. İnsansal ve tanrısal yasalar arasında kesin ayrım yapıyor: Matta 15:1-9 (Matta 11:28-30’daki İsa’nın çağrısıyla da krşl.) ve yanlış Eski Antlaşma anlayışını düzeltiyor:
“Karşı tezler” (antitezler) diye adlandırılan Dağdaki Vaaz: Matta 5:21-48.
Şabat Günü sorunu: Matta 12:1-14.
Boşanma konusu: Matta 19:1-12.
Ant içme, ondalık verme ve paklanma kuralları: Matta 15:10-20; 23:16-25.
Sadece Matta bölümünde yer alan “Göklerin Egemenliği” terimi. Diğer Müjde metinleri sadece Matta’nın da kullandığı, aynı anlamı içeren “Tanrı Egemenliği” terimini kullanıyor (Mat.6:33; 12:28; 19:24; 21:31,43). Matta 19:23-24 ayetleri bu terimlerin her ikisinin de kullanılabileceğini, yani aynı anlama geldiğini özellikle sergiliyor.
Diğer Müjdeler’in hiçbirinde yer almayan, Matta 16:18 ve 18:17’deki “Kilise” terimi.
İsa’nın şifa işlerinin Matta’da özetlenerek sunulması, 4:23-25; 9:35; 14:34-36; 15:29-31; 21:14.
Kendilerinin de aynı işleri yapmaları konusunda İsa’nın öğrencilerini görevlendirmesi: Matta 10:1,7-8.
Öğrencilerini göndermesine sebep taşıyan, İsa’nın insanlara acıması: Matta 9:35-38.
Matta’da vurgulanan Son Olaylar konusu: İlgisi özellikle gelecekteki Göklerin Egemenliği’nin yerine gelmesinde odaklanmakta:
Son Olaylar’a ilişkin konuşma: Böl.24–25.
Ekinler arasındaki deliceler benzetmesi: Matta 13:24-30, 36-43.
İsa’nın ölülerin dirilişi konusundaki öğretisi: Matta 22:23-33.
İsa’nın dünyanın sonuna dek öğrencilerinin yanında olacağı vaadi: Matta 28:20.