Kutsal Kitap Eski Antlaşma Bilgisi konusunda yeterince kitap yok mu? Büyük bir sevinçle ifade etmem gerekir ki, gerçekten de bu konuda birçok (ve iyi) kitaplar var. Ancak bu kitap biraz olsun bu çerçeveden dışarıya çıkıyor ve hedefi açısından yazılmaya değer. Benzer birçok kitaptan daha kısa olan bu çalışma (aslında benim için büyük bir meydan okuma, çünkü aslında birkaç yüz sayfa daha fazla yazmak isterdim!), her şeyden önce kişileri kendi başlarına Kutsal Kitap okumaya ve keşfetmeye teşvik etmek amacını güdüyor. Ayrıca Kutsal Kitap’ı tek başına anlayabilmek için yardımcı klavuz olmak üzere tasarlandı.
Kutsal Kitap metnini oku, keşif yolculuğuna çık ve senin için önemli olan noktaları bu kitabın içeriğiyle karşılaştır. Umut ederim burada yazılanlardan daha çoğunu keşfedeceksin (ve aslında, kitabımın devamını yazacaksın!)
Aşağıdaki birkaç soru Eski Antlaşma kitaplarının içeriğini kavramak için yararlıdır:
Bir bölümsel düzenleme, bir yapı düzeni görülebiliyor mu?
Yazarın amacı nedir, o zaman ne istiyordu ve bugün okuyucularda neyi hdefliyor?
Olaylar hangi tarihsel çerçeveye ait? Tümü nerede ve ne zaman gerçekleşiyor?
Başlıca olaylar (siyasal ve dinsel) nedir ve asıl kişiler kimlerdir?
Eski Antlaşma’nın diğer bölümleriyle ve tüm Kutsal Kitap’la ne gibi bir ilişkisi içersinde?
Kutsal Kitap’ta bir kereye mahsus ve sadece burada ele alınan durum nedir?
Hangi bölümler senin için özellikle önemli?
Hangi soruların yanıtları yok?
Konuyu derinleştirmek amacıyla sunulan bazı kitaplar:
LaSor/Hubbard/Bush Eski Antlaşmaya Genel Bakış, Haberci 2010
George Bristow Vaat YYY 2000 (2. Baskı)
Bu kitapta tartışmalı bir takım konuların veya kitapların oluşumunun birbirinden farklı şekilde açıklanmaları sorunu ele alınmıyor. Her şeyin bildirildiği ve yazıldığı gibi gerçekleştiği kabul edilmektetir, çünkü bu kitabın yazarının temel kanısı, Kutsal Kitap’ın, tarihsel bildirilerde bile kesenkes güvenilir olduğu yolundadır. Bu kapsamda, İsrail’in tarihi Eski Antlaşma’da bildirildiği gibi gerçekleşmiştir.
Tarihler, Kutsal Kitap’ın açıkladığı kapsamda sunulmaktadır. Tapınağın Süleyman tarafından hizmete açılış tarihi olan İ.Ö. 966’yı sabit nokta (Kutsal Kitap dışı kaynaklardan saptanabilen tarih) olarak alır ve 480 yıl geri hesaplarsak (1Kra. 6:1), Mısır’dan çıkış tarihi olarak İ.Ö. 1446 yılına ulaşırız. Bu sabit nokta bize İsrail ve Yahuda krallarının yönetim yıllarını vermekte. Mısır’da geçirilen süreyi 430 yıl olarak hesaplarsak (Çık.12:40) ve Yaratılış kitabında verilen sayısal bilgileri dikkate alırsak, İbrahim’e dek (İ.Ö. 2166-1991) tüm tarihleri hesaplayabiliriz.
Aksi bildirilmediği durumlar dışında Kutsal Kitap ayetleri (Eski Antlaşma) Kitabı Mukaddes Şirketi, 2001 ve (Yeni Antlaşma) Yeni Yaşam Yayınları 2001 çevirilerinden alınmıştır. Özel isimler bu çevirilerde yazıldığı biçimde kullanılmıştır.
Kutsal Kitap bölümlerinin kısaltmaları
Eski Antlaşma
Yar. Yaratılış
Çık. Mısır’dan Çıkış
Lev. Levililer
Say. Çölde Sayım
Yas. Yasa’nın Tekrarı
Yşu. Yeşu
Hak. Hakimler
Rut Rut
1Sa. 1.Samuel
2Sa. 2.Samuel
1Kr. 1.Krallar
2Kr. 2.Krallar
1Ta. 1.Tarihler
2Ta. 2.Tarihler
Ezr. Ezra
Neh. Nehemya
Est. Ester
Eyü. Eyüp
Mez. Mezmurlar
Özd. Süleyman’ın Özdeyişleri
Vai. Vaiz
Ezg. Ezgiler Ezgisi
Yşa. Yeşaya
Yer. Yeremya
Ağı. Ağıtlar
Hez. Hezekiel
Dan. Daniel
Hoş. Hoşea
Yoe. Yoel
Amo. Amos
Ova. Ovadya
Yun. Yunus
Mik. Mika
Nah. Nahum
Hab. Habakkuk
Sef. Sefanya
Hag. Hagay
Zek. Zekeriya
Mal. Malaki
Yeni Antlaşma
Mat. Matta
Mar. Markos
Luk. Luka
Yu. Yuhanna
Elç. Elçilerin İşleri
Rom. Romalılar’a Mektup
1Ko. Korintliler’e 1. Mektup
2Ko. Korintliler’e 2. Mektup
Gal. Galatyalılar’a Mektup
Ef. Efesliler’e Mektup
Flp. Filippililer’e Mektup
Kol. Koloseliler’e Mektup
1Se. Selanikliler’e 1. Mektup
2Se. Selanikliler’e 2. Mektup
1Ti. Timoteos’a 1. Mektup
2Ti. Timoteos’a 2. Mektup
Tit. Titus’a Mektup
Flm. Filimon’a Mektup
İbr. İbraniler’e Mektup
Yak. Yakup’un Mektubu
1Pe. Petrus’un 1. Mektubu
2Pe. Petrus’un 2. Mektubu
1Yu. Yuhanna’nın 1. Mektubu
2Yu. Yuhanna’nın 2. Mektubu
3Yu. Yuhanna’nın 3. Mektubu
Yah. Yahuda’nın Mektubu
Va. Vahiy
Örnekler:
- 1Sa. 14:2 1.Samuel, bölüm 14, ayet 2
- Yar. 3:4f Yaratılış, bölüm 3, ayet 4 ve 5
- Mez. 34:1ff 34. Mezmur, 1 ve devamdaki ayetler
- 2Kra. 6:3-7 2.Krallar, bölüm 6:3’ten 7’ye dek olan ayetler
- Yar. 1-11 Yaratılış, 1’den 11’e dek olan bölümler
Sürekli yinelenen kısaltmalar:
EA Eski Antlaşma
f izleyen bir sonraki ayet
ff izleyen sonraki ayetler
krşl. karşılaştırınız
Böl. Bölüm
A Ayet