6

Aziz Nesin’in bir gülmece öyküsünde[1] eşiyle birlikte, kendisi İstanbul’da deniz manzaralı bir ev tutmak ister.  Ama oralarda denize girmek, denizi görmek zor mu zor bir iş olmuştur, çünkü o şehrin her köşesi satın alınmıştır. Nesin’e göre yakında havası da satılacaktır! Neyse ararlar, tararlar ama bulamazlar. Nihayet Cihangir’in dik bir yamacına dikilmiş bir binanın ikinci bodrum katındaki sözde deniz gören bir daireye bakmaya giderler. Denizi sorunca dairenin sahibi önce bir sandalye ister, sonra bir masa ve sonunda Nesin’in o masa üzerinde zıplamasını ister. Ancak öylece bir karış deniz görebilir kahramanımız. Hatta denizi görebilmek için daire sahibi oraya bir periskop tertibatı yapmasını tavsiye eder, moda olmuş diye. Anlaşılacağı üzere orayı tutmazlar...

Gayet tabii insan, denizi ya da herhangi bir şeyi net görmek ve anlamak istediğinde, deniz (veya görmek istediği başka bir şey) ve gözler mevcut olup gözler görür vaziyette olmalıdır! Çoğumuz için sorun fiziksel olarak görmek değil, bir olayı doğru bir şekilde irdelemek ve anlamak olur. Hepimiz biliyoruz ki insanın gözlerinin görebilmesi için ışığın da mevcut olması şarttır. Ayrıca gözler uzun bir sürece ışıktan mahrum kalırsa, o gözler görmez olur veya güç görür. Şükrolsun ki Tanrı’nın özel vahyi olarak bizim için ışık mevcuttur. Mezmur 119:15’te yazıldığı gibi, “Sözün adımlarım için çıra, Yolum için ışıktır.” Ancak Rab’bin Sözü’nün ışığında gerçekten gerçekliği görebiliriz. Ve daha önce yazdığım gibi, Tanrı’nın gördüğü gibi Tanrı’yı, kendimizi, başkalarını ve dünyayı görmeliyiz, çünkü Tanrı’nın görüşü gerçekliği teşkil eder.[2]

Kutsal Kitap’a göre olan dünya görüşü, iman gözüyle görür[3]; bu dünya görüşüne sahip olan kişi, Tanrı’nın karakteri ve vaatleri doğrultusunda düşünür ve yaşar.  Kutsal Kitap’a göre, tam anlamıyla uygun bir dünya görüşüne sahip olan biri, Mesih’te kendisine ait olan kaynakları benimseyerek[4] sonsuzluğun ışığında yürür.  Kısacası, Kutsal Kitap ile tutarlı olan dünya görüşüne sahip olan kişi, Tanrı’nın Sözü’nde kendisi ve insanlık için olan kurtuluş tasarısı hakkındaki açıklamaları doğrultusunda yaşar. Bunun yanı sıra öyle bir dünya görüşüne sahip olan kişi, kendi refahı, rahatı ve sağlığını düşünerek kendi tasarıları ve hayatı iyi gitsin diye hareket etmez, dua etmez.[5] Aksine Tanrı’nın amaçları yerine gelsin, Tanrı’nın adı yücelsin ve Tanrı’nın görkemi duyurulsun diye hareket ve dua eder. İşte, böyle yaşayan kişinin dünya görüşü Kutsal Kitap’a göredir.

Bu bağlamda anlayalım ki kültürümüzün bize ilettiği bilgiler, ahlaklar, değerler ve değerlendirmeler Tanrı’nın karakteri ve kurtuluş tasarısına göre değildir. Basit bir örnek vereyim… Kültürümüz, düşmanlarımız hakkında ne diyor? Örneğin, “Dostuna dost, düşmanına düşman.” “Düşmanına acıyan kendine yazık eder.” “Rakip ölsün de ne sebepten ölürse ölsün.” Ama İsa’nın dedikleri sezgilere ve insanın mantığına tamamen aykırı: 

‘Göze göz, dişe diş’ dendiğini duydunuz. Ama ben diyorum ki, kötüye karşı direnmeyin. Sağ yanağınıza bir tokat atana öbür yanağınızı da çevirin. karşı davacı olup mintanınızı almak isteyene abanızı da verin. Sizi bin adım yol yürümeye zorlayanla iki bin adım yürüyün. Sizden bir şey dileyene verin, sizden ödünç isteyeni geri çevirmeyin. ‘Komşunu seveceksin, düşmanından nefret edeceksin’ dendiğini duydunuz. Ama ben diyorum ki, düşmanlarınızı sevin, zulmedenler için dua edin. Öyle ki, göklerdeki Babanız’ın oğulları olasınız. Çünkü O, güneşini hem kötülerin hem iyilerin üzerine doğdurur; yağmurunu hem doğruların hem eğrilerin üzerine yağdırır. Eğer yalnız sizi sevenleri severseniz, ne ödülünüz olur? Vergi görevlileri de öyle yapmıyor mu? Yalnız kardeşlerinize selam verirseniz, fazladan ne yapmış olursunuz? Putperestler de öyle yapmıyor mu? Bu nedenle, göksel Babanız yetkin olduğu gibi, siz de yetkin olun. (Mat. 5:38-48)[6]

Evet, İsa’nın ortaya koyduğu standartlar (bu konuşmasında sevgi, cömertlik, yetkinlik vs.), insanın koyduğu standartlardan hem çok farklı hem de yüksektir.  Sevgili okuyucular, muhakkak bu sizler için yeni bir kavram değildir. Fakat bilmek yeterli değil... Bilip de uygulamak lazım.[7] Kötü anlarda neye göre hareket ediyoruz; Kutsal Kitap’ın bu ayetlerde ortaya koyduğuna göre mi, yoksa kültürümüzün ilettiğine göre mi? Sevgiyi hak etme açısından, Tanrı’nın gözünde, düşmanlarımız dostlarımızdan farklı değildir. 

Kutsal Kitap’ta Tanrı’nın Bakış Açısına Sahip Olanlar ve Olmayanlar

Tanrı’nın Sözü’nde dünya görüşüne ilişkin birçok iyi ve kötü örnek var. Birkaç tanesini ele alıp üzerinde düşünelim:

Bu kısımları okuyup düşündükten sonra, kötü ile iyi olan örnekler arasındaki farkı görebildiniz mi? Evet, iman! Böylece imanla hareket eden kişiler kararlarını vererek, Tanrı’nın karakterine ve vaatlerine dayanarak yaşadılar. Ama gördüğünüz gibi bu kişilerin bazıları bizim için hem iyi hem de kötü örnek oldular. Bunun nedeni nedir? Acaba kendi hayatlarımızda buna benzer durumlar yaşıyor muyuz? 

Doğru Şekilde Görebilmenin Bir Sırrı mı Var?

Belki “Her durumda her şeyin doğrusunu seçemem” diye iddia ediyorsunuzdur. “Bu gerçekten mümkün ise bunun sırrını keşfedemedim daha.” Sevinelim kardeşler, çünkü iman yolunda yürüyenler için bu işin sırrı kalmadı artık. Pavlus’un Kolose’deki kutsallara yazdığı gibi:

     Tanrı’nın sizin yararınıza bana verdiği görevle kilisenin hizmetkârı oldum. Görevim, Tanrı’nın sözünü, yani geçmiş çağlardan ve kuşaklardan gizlenmiş, ama şimdi O’nun kutsallarına açıklanmış olan sırrı eksiksiz duyurmaktır. Tanrı kutsallarına bu sırrın uluslar arasında ne denli yüce ve zengin olduğunu bildirmek istedi. Bu sırrın özü şudur: Mesih içinizdedir. Bu da yüceliğe kavuşma umudunu veriyor. (Kol. 1:25-27 – vurgu eklenmiştir)

Nasıl tümüyle Kutsal Kitap’a göre yaşayabiliriz? Kendi çabamızla kesinlikle yaşayamayız (!), ama içimizde olan Mesih yaşayabilir.[8] İman ettiğimiz anda “günaha kölelik etmeyelim diye, günahlı varlığımızın ortadan kaldırılması için eski yaradılışımızın Mesih’le birlikte çarmıha gerildiğini biliriz.”[9] Pavlus, bu sözlerine şöyle devam eder:

Çünkü ölmüş kişi günahtan özgür kılınmıştır. Mesih’le birlikte ölmüşsek, O’nunla birlikte yaşayacağımıza da inanıyoruz. Çünkü Mesih’in ölümden dirilmiş olduğunu ve bir daha ölmeyeceğini, ölümün artık O’nun üzerinde egemenlik sürmeyeceğini biliyoruz. O’nun ölümü günaha karşılık ilk ve son ölüm olmuştur. Sürmekte olduğu yaşamı ise Tanrı için sürmektedir.  Siz de böylece kendinizi günah karşısında ölü, Mesih İsa’da Tanrı karşısında diri sayın. (Rom. 6:7-11 – vurgu eklenmiştir)

Ve sonraki bölümde şunu da ekler:

Aynı şekilde kardeşlerim, siz de bir başkasına -ölümden dirilmiş olan Mesih’e- varmak üzere Mesih’in bedeni aracılığıyla Kutsal Yasa karşısında öldünüz. Bu da Tanrı’nın hizmetinde verimli olmamız içindir. (Rom. 7:4 – vurgu eklenmiştir)

Yanlış anlamayalım. Yasa (buyruk) “kutsal, doğru ve iyidir”[10], ama günahımızı açığa vurur. Vurunca da ölüm getirir. Ve bu nedenle Müjde ve yeni yaşama ihtiyacımız vardır! Sadece ve sadece Mesih’in yaşamıyla aklanıp gerçekten muzaffer bir şekilde kutsal ve yetkin olmaya doğru yol katedebiliriz. Çünkü zafer O’nundur, kutsallık ve yetkinlik de O’nundur.[11] Şimdiden klasikleşmiş Total Truth (Tam Gerçek) adlı kitabında, araştırmacı ve yazar Nancy Pearcey’in şu isabetli ifadesi bu konuya açıklık getirir:

Yalnızca Mesih’in ölümünü paylaştıktan sonra, O’nun yeniden diriltme gücünü paylaşma vaadi vardır. Ve tekrar söylüyorum ki bu sıralama hayatidir. Pavlus, “Baba’nın yüceliği sayesinde Mesih nasıl ölümden dirildiyse, biz de yeni bir yaşam sürmek üzere vaftiz yoluyla O’nunla birlikte ölüme gömüldük.” (Rom.6:4) diye yazmıştır. Eski yaşamımızdan gerçekten vazgeçene kadar, yeni bir yaşam almamız bizim açımızdan imkânsızdır. Bunu, elbetteki Yargıç olarak Tanrı’nın bizim günahlarımızı bağışladığı ve kendi ailesine evlat edindiği, tamamı tek işlem olan süreç içerisindeki dönüşümümüzde gerçekleştiriyoruz. Ancak Tanrı’nın adaleti açısından “doğru” ilan edilmek, yalnızca başlangıçtır. Sonrasında, günahtan kurtulabilmemiz ve ruhani olarak yeni bir bireye dönüşmemiz için gün be gün ruhani olarak, derine kazınmış ruhani yapılara doğru öldüğümüz bir sürece başlama çağrısı alırız.[12]

Yirmi yıl imanı uğruna hapiste kalan ve orada ölen Çinli yazar ve kilise lideri Watchman Nee[13] (Nee Shu-Tsu,1903-1972), ele aldığımız konuda şu netleştirici yorumları getirir:

Tanrı’nın kutsallığının gerektirdiklerini yerine getirmek üzere dirilmiş olan Rab’bin yaşamı, bizi güçlendirir.

Tanrı’ya şükrolsun ki, O tahttaki Yasa Koyucu’dur ve yüreğimde Yasa’yı Yerine Getiren’dir. Yasa’yı verenin kendisi, Yasa’ya uygun yaşayandır. O taleplerde bulunur, yine O bu talepleri karşılar. 

Hepimiz şu noktaya gelmeliyiz: ‘Rab, senin için hiçbir şey yapamam, ama senin bende her şeyi yapabileceğine güveniyorum.’[14]

Bu makalenin önceki bölümlerinde Tanrı’nın, kurtulmamış insanın, kurtulmuş insanın, Şeytan’ın ve dünyanın karakterlerine bakıp bunları düşünerek Kutsal Kitap’ın ortaya koyduğu dünya görüşünün sütunlarını araştırmış olduk. Bu bölümde amacım sütunlara “betonarme demiri” takviye ederek, beraber inşa ettiğimiz dünya görüşü binasını sağlamlaştırmaktır. Son bölümümüzde binamızı tamamlamak üzere yukarıda söz edilen dönüşüm konusuna yoğunlaşacağız. 

• [1]
  Aziz Nesin, “Deniz Ayak Altında”, Sizin Memlekette Eşek Yok Mu? (3. baskı) (İstanbul: AD Yayıncılık, 1995), s. 42-45.
• [2]
  Bu makalenin 4. bölümünden alıp burada tekrarlıyorum.
• [3]
  Bkz. 2Ko. 5:7.
• [4]
  Bkz. 2Pe. 1:3.
• [5]
  İsa’nın Getsemani Bahçesi’ndeki duası (Mar. 14:36) örnek niteliğindedir. İngiliz kilise lideri  J.C. Ryle (1816-1900) önemli bir şeyi bize hatırlatır: “Bahçıvanın verimli bir asmanın dallarını, bu dalları daha verimli hale getirmek üzere budaması ve kesmesi gibi, Tanrı da inananları içine düşürdüğü yaşamın şartları ile saflaştırmakta ve kutsallaştırmaktadır.” Krş. Yu. 15:1-8.
• [6]
  Krş. Luk. 6:27:  “Ama beni dinleyen sizlere şunu söylüyorum: Düşmanlarınızı sevin, sizden nefret edenlere iyilik yapın, lanet edenler için iyilik dileyin, hakaret edenler için dua edin.” Dünyanın bakış açısına göre bu sözler bir delinin ağzından kaçmış gibidir. Oysa, “dünyanın temelini koyan”ın ağzındandır!
• [7]
  Yuhanna 14:21’de İsa dedi ki, “Kim buyruklarımı bilir ve yerine getirirse, işte beni seven odur. Beni seveni Babam da sevecektir. Ben de onu seveceğim ve kendimi ona göstereceğim” (vurgu eklenmiştir). Ayrıca İngiliz okutman ve yazar Harry Blamires’in şu düşüncesi konuyu anlamamıza yardım eder: “Bir gün Hristiyan insan, kendisini kendi iradesiyle erdemli kılamayacağı ve kendisini erdemli olma yönünde eğitemeyeceği anlayışıyla uyanacaktır. Belki başlangıçta, okul müdürleri ve gençlere öğütler veren kişiler tarafından tanıtıldığı şekliyle, iyi niyetle ve hakkını vererek kendisinde ideal ahlaklı bir kişilik oluşturmayı denemiştir.  Ancak, Kilise tarafından eğitildiğinde ve Hristiyan yaşamında diğerleri tarafından ileri götürüldüğünde, bu kişi ahlaki açıdan kendisini yetiştirme sürecinin kozmik saçmalık olduğunu anladığı ve sonuç olarak Hristiyan yaşamının coşkusunu tattığı noktaya ulaşacaktır. Her şeyin ötesinde, bu bireyden Hristiyan usulü kişilik oluşturma tarifesinin, yaşayan bir reklamı olmak üzere erdemli bir benlik imal etmesi istenmemektedir. Daha ziyade kendisine şunlara itaat etmesi çağrısı yapılmaktadır:  yaratılan olduğunu kabul etmesi ve Tanrı’nın buyruklarına ve Kutsal Ruh’un rehberliğine kendini teslim etme yolunu öğrenmesi.” (The Tyranny of Time: A Defence of Dogmatism, New York: Morehouse-Barlow Co., 1965), s. 97
• [8]
  Pavlus Kolose’deki kutsallara yazarken şöyle devam eder: “Çünkü siz öldünüz, yaşamınız Mesih’le birlikte Tanrı’da saklıdır. Yaşamınız olan Mesih göründüğü zaman, siz de O’nunla birlikte yücelmiş olarak görüneceksiniz.” (Kol. 3:3-4 – vurgu eklenmiştir).
• [9]
  Rom. 6:6. Ayrıca Gal. 2:20’yi aklımızda tutmamız lazım: “Mesih’le birlikte çarmıha gerildim. Artık ben yaşamıyorum, Mesih bende yaşıyor. Şimdi bedende sürdürdüğüm yaşamı, beni seven ve benim için kendini feda eden Tanrı Oğlu’na imanla sürdürüyorum.” (vurgu eklenmiştir) Yani ben günah, Yasa ve eski bakış açıma öldüm. Yazarlar Dan Stone ve David Gregory bu konuyu çarpıcı bir şekilde açıklarlar: “Eski benliğimin hâlâ yaşadığını düşünüyorsam, ben hâlâ kendi kendimi ölçüt alıyorum demektir. Kendimi ölçüt alıyorsam, kendimi düzeltmeye veya doğrultmaya, kendimden yeni bir şey oluşturmaya veya bir şey yaparak kendimi değiştirmeye çalışıyorum. Ben sadece kendime odaklandığım sürece, sadece içimde olan Mesih’e odaklanamam. Böylece bölünmüş biri olurum.” (The Rest of the Gospel: When the Partial Gospel Has Worn You Out, Corvallis, Oregon: One Press, 2000), s. 53.
• [10]
  Rom. 7:7.
• [11]
  Krş. 1Ko. 15:56-57; 1Pe. 15-16 ve Mat. 5:48.
• [12]
  Total Truth: Liberating Christianity from its Cultural Captivity (Wheaton, Illinois: Crossway Books, 2004), s. 356.
• [13]
  Bkz. “Watchman Nee”, Wikipedia, < http://en.wikipedia.org/wiki/Watchman_Nee > (10 Kasım 2010 tarihinde ulaşılmıştır).
• [14]
  The Normal Christian Life (Peabody, Massachusetts:  Hendrickson, 1961, 2008), s. 107, 109, 110.