1Lavan'ın oğulları, “Yakup babamızın sahip olduğu her şeyi aldı” dediler, “Bütün varlığını babamıza ait şeylerden kazandı.” Yakup bu sözleri duyunca, 2Lavan'ın kendisine karşı tutumunun eskisi gibi olmadığını anladı.
3RAB Yakup'a, “Atalarının topraklarına, akrabalarının yanına dön” dedi, “Seninle olacağım.”
4Bunun üzerine Yakup Rahel'le Lea'yı sürüsünün bulunduğu kırlara çağırttı. 5Onlara, “Bakıyorum, babanız bana eskisi gibi davranmıyor” dedi, “Ama babamın Tanrısı benimle birlikte. 6Var gücümle babanıza hizmet ettiğimi bilirsiniz. 7Ne yazık ki, babanız beni aldattı, ondan alacağımı on kez değiştirdi. Ama Tanrı bana kötülük etmesine izin vermedi. 8Babanız, ‘Ücret olarak noktalı hayvanları al’ deyince, bütün sürü noktalı doğurdu. ‘Ücret olarak çizgili olanları al’ deyince de bütün sürü çizgili doğurdu. 9Tanrı babanızın hayvanlarını aldı, bana verdi.
10“Sürülerin çiftleştiği mevsimde bir düş gördüm. Çiftleşen tekeler çizgili, noktalı, kırçıldı. 11Düşümde Tanrı'nın meleği bana, ‘Yakup!’ diye seslendi. ‘Buyur’ dedim. 12Bana, ‘Bak, bütün çiftleşen tekeler çizgili, noktalı ve kırçıl’ dedi, ‘Çünkü Lavan'ın sana yaptıklarının hepsini gördüm. 13*Ben Beytel'in Tanrısı'yım. Hani orada bana anıt dikip meshetmiş, adak adamıştın. Kalk, bu ülkeden git, doğduğun ülkeye dön.’ ”
14Rahel'le Lea, “Babamızın evinde hâlâ payımız, mirasımız var mı?” dediler, 15“Onun gözünde artık yabancı değil miyiz? Çünkü bizi sattı. Bizim için ödenen bedelin hepsini yedi. 16Tanrı'nın babamızdan aldığı varlığın tümü bize ve çocuklarımıza aittir. Tanrı sana ne dediyse öyle yap.”
17Böylece Yakup çocuklarını, karılarını develere bindirdi. 18Bütün hayvanları önüne kattı; topladığı mallarla, Paddan-Aram'da kazandığı hayvanlarla birlikte Kenan ülkesine, babası İshak'ın yanına gitmek üzere yola çıktı.
19Lavan koyunlarını kırkmaya gidince, Rahel babasının putlarını çaldı. 20Yakup da kaçacağını söylemeyerek Aramlı Lavan'ı kandırdı. 21Böylece kendisine ait her şeyi alıp kaçtı. Fırat Irmağı'nı geçip Gilat dağlık bölgesine doğru gitti.
22Üçüncü gün Yakup'un kaçtığını Lavan'a bildirdiler. 23Lavan yakınlarını yanına alıp Yakup'un peşine düştü. Yedi gün sonra Gilat dağlık bölgesinde ona yetişti. 24O gece Tanrı Aramlı Lavan'ın düşüne girerek ona, “Dikkatli ol!” dedi, “Yakup'a ne iyi, ne kötü bir şey söyle.”
25Lavan Yakup'a yetişti. Yakup çadırını Gilat dağlık bölgesine kurmuştu. Lavan da yakınlarıyla birlikte çadırını aynı yere kurdu. 26Yakup'a, “Nedir bu yaptığın?” dedi, “Beni aldattın. Kızlarımı alıp savaş tutsağı gibi götürdün. 27Neden gizlice kaçtın? Neden beni aldattın? Niçin bana söylemedin? Seni sevinçle, ezgilerle, tefle, lirle yolcu ederdim. 28Torunlarımla, kızlarımla öpüşüp vedalaşmama izin vermedin. Aptallık ettin. 29Size kötülük yapacak güçteyim, ama babanın Tanrısı dün gece bana, ‘Dikkatli ol!’ dedi, ‘Yakup'a ne iyi, ne kötü hiçbir şey söyleme.’ 30Babanın evini çok özlediğin için bizden ayrıldın. Ama ilahlarımı niçin çaldın?”
31Yakup, “Korktum” diye karşılık verdi, “Kızlarını zorla elimden alırsın diye düşündüm. 32İlahlarını kimde bulursan, o öldürülecektir. Yakınlarımızın önünde kendin ara, eşyalarımın arasında sana ait ne bulursan al.” Yakup ilahları Rahel'in çaldığını bilmiyordu.
33Lavan Yakup'un, Lea'nın ve iki cariyenin çadırına baktıysa da ilahları bulamadı. Lea'nın çadırından çıkıp Rahel'in çadırına girdi. 34Rahel çaldığı putları devesinin semerine koymuş, üzerine oturmuştu. Lavan çadırını didik didik aradıysa da putları bulamadı.
35Rahel babasına, “Efendim, huzurunda kalkamadığım için kızma, âdet görüyorum da” dedi. Lavan her yeri aradıysa da, putları bulamadı.
36Yakup kendini tutamadı. Lavan'a çıkışarak, “Suçum ne?” diye sordu, “Ne günah işledim ki böyle öfkeyle peşime takıldın? 37Bütün eşyalarımı aradın, kendine ait bir şey buldun mu? Varsa onu buraya, yakınlarımızın önüne koy. Onlar ikimiz hakkında karar versinler. 38Yirmi yıl yanında kaldım. Koyunların, keçilerin hiç düşük yapmadı. Sürülerinin içinden bir tek koç yemedim. 39Yabanıl hayvanların parçaladığını sana göstermedim, zararını ben çektim. Gece ya da gündüz çalınan her hayvanın karşılığını benden istedin. 40Öyle bir durumdaydım ki, gündüz sıcak, gece kırağı yedi bitirdi beni. Gözüme uyku girmedi. 41Yirmi yıl evinde böyle yaşadım. İki kızın için on dört yıl, sürün için altı yıl sana hizmet ettim. On kez alacağımı değiştirdin. 42Babamın ve İbrahim'in Tanrısı, İshak'ın taptığı Tanrı benden yana olmasaydı, beni eli boş gönderecektin. Tanrı çektiğim zorluğu, verdiğim emeği gördü ve dün gece seni uyardı.”
43Lavan, “Kadınlar benim kızlarım, çocuklar benim çocuklarım, sürüler benim sürülerim” diye karşılık verdi, “Burada gördüğün her şey bana ait. Kızlarıma ya da doğurdukları çocuklara bugün ne yapabilirim ki? 44Gel anlaşalım. Aramıza tanık koyalım.”
45Yakup bir taş alıp onu anıt olarak dikti. 46Yakınlarına, “Taş toplayın” dedi. Adamlar topladıkları taşları bir yere yığdılar. Orada, yığının yanında yemek yediler. 47Lavan taş yığınına Yegar-Sahaduta, Yakup ise Galet adını verdi.
48Lavan, “Bu yığın bugün aramızda tanık olsun” dedi. Bu yüzden yığına Galet adı verildi. 49Mispajdiye de anılır. Çünkü Lavan, “Birbirimizden uzak olduğumuz zaman RAB aramızda gözcülük etsin” dedi, 50“Eğer kızlarıma kötü davranır, başka kadınlarla evlenirsen, yanımızda kimse olmasa bile Tanrı tanık olacaktır.”
51Sonra, “İşte taş yığını, işte aramıza diktiğim anıt” dedi, 52“Bu yığın ve anıt birer tanık olsun. Bu yığının ötesine geçip sana kötülük etmeyeceğim. Sen de bu yığını ve anıtı geçip bana kötülük etmeyeceksin. 53İbrahim'in, Nahor'un ve babalarının Tanrısı aramızda yargıç olsun.”
Yakup babası İshak'ın taptığı Tanrı'nın adıyla ant içti. 54Sonra dağda kurban kesip yakınlarını yemeğe çağırdı. Yemeği yiyip geceyi dağda geçirdiler. 55Lavan sabah erkenden kalktı; torunlarını, kızlarını öpüp kutsadıktan sonra evine gitti.
AÇIKLAMA: Yakup yirmi yıl boyunca sürülerine bakarak Lavan’a hizmet etti. Bu süreçte dayısının bütün düzenbaz oyunlarına rağmen Rab, Yakup’u zenginleştirdi ve ailesini büyüttü. Ne var ki zaman geçtikçe Lavan ve oğulları Yakup’u kıskanmaya başladılar ve kendisine kötü davrandılar. Bu durumda Tanrı, Yakup’a görünerek yirmi sene önce söylediklerini tekrarlar: ‘Ben seninle birlikteyim.’ Yakup kendi uyanıklığı sayesinde dayısının sürülerine sahip olduğunu düşünse de Rab kendisine bir düşte esas Tanrı’nın lütfu sayesinde büyük bir servete sahip olduğunu hatırlatır. Bir önceki bölümde Yakup’un ev halkının kaoslu halini gördük. Nedeni şuydu ki Yakup onlara ruhsal önderlik yapmıyordu. Ama Rab’le görüştükten sonra Yakup, Tanrı’nın sözü uyarınca vaat edilen toprağa geri dönmeye karar verir. Ancak bunu yaparken düzgün bir şekilde dayısından vedalaşıp gitmek yerine hiç haber vermeden kaçtı.
Üç gün sonra Yakup’un bütün ailesiyle birlikte kaçtığı Lavan’a bildirilir. Buna çok sinirlenen Lavan adamlarını toplar ve peşine düşer. Aklında ne yapmayı tasarladığını bilemeyiz ama Yakup için kesin iyi şeyler düşünmüyordu. Bu defa Rab yolunu keser ve rüyasına girerek Lavan’a, ‘Dikkatli ol, Yakup’a iyi ya da kötü hiç bir şey söyleme’diye uyarır. Ertesi gün Yakup’a yetişir ve habersiz ayrıldığı için onu azarlar. Yakup da dayısının kendisine yaptığı yanlışları sayar ve başka türlü ayrılamayacağını savunur. Sonra Lavan birinin evinden bazı putları çaldığını söyler. Yakup bilmiyordu ama en sevdiği eşi Rahel putları çalmıştı. Bu putlar verimlilik arttırdığı inanılan küçük heykellerdi. Yakup kimde bulunursa öldürülecek diyerek çok büyük konuşur. Lavan her yeri ararken Rahel’e gelir ama putları sakladığı semerin üzerinden kalkmamak için adet görüyorum diye yalan söyler. Putları bulamadıktan sonra Lavan’la Yakup birbirine zarar vermemek üzere antlaşma yaparlar. Bir yığın taş koyarlar ortaya ve her biri ilahı adına yemin içer. Lavan atalarının farklı ilahlarına ant içse de Yakup babası İshak’ın korktuğu tek Tanrı adına ant içer. Böylece Lavan Yakup’la ev halkından vedalaşır ve evine döner.
Bu öyküde Tanrı’nın adaletini görüyoruz. Dayısı Lavan’ın emrinde yirmi yıl çalışan Yakup çok haksızlık gördü. Kendinden daha hileci biriyle karşılaşması ona büyük ders oldu. Sonunda Lavan’ın tüm oyunlarına rağmen Rab servetini Yakup’a kaydırarak adaletini gösterdi. Fakat öbür yandan Rahel’in yaptıkları da onun Rab’den korkmadığını gösterir. O babasından az değildi. Yakup Rahel’in putları çaldığını bilmiyordu ama daha sonra söylediği ceza yerine geldi. Kısa bir süre sonra Rahel ikinci çocuğunun doğumu sırasında vefat ediyor (Yaratılış 35:19). Adalet iki ağızlı kılıç gibidir. Sadece başkalarına değil bize de işler. Aslında bizim aramamamız gereken adalet ya da yargı değil lütuf ve merhamet: ‘Çünkü yargı merhamet göstermeyene karşı merhametsizdir. Merhamet yargıya galip gelir (Yakup 2:13).’