5. VAADİN HALKI:
“KUTSAL BİR HALK”

Musa’nın II. Dönemi

Yaratılış kitabında Tanrı İbrahim’e, onun soyu aracılığıyla “yeryüzündeki halkların hepsinin kutsanacağını” vaat etmiştir. Dört yüz yıl sonra İbrahim’in soyundan gelen İsrailliler en sonunda, Tanrı’nın şaşırtıcı gücü ve sadakati aracılığıyla Mısır’daki esaretten kurtarılmışlardır. Son çalışmamız, İsrail’in kurtarılmış bir halk olarak bir yıldan fazla kamp kuracakları Sina Dağı’na varışlarıyla sona ermişti. Orada, kutsal dağda Tanrı Kendisini hizmetkârı Musa’ya daha önce hiçbir insana bildirmediği bir biçimde tanıtmıştır. Rab’bin Musa’ya söylediği kutsal sözler, Çıkış 19’dan Sayılar 10’a kadar olan bölümlerin çoğunu oluşturur.

Rab halkını Kendisiyle eşsiz bir ilişkide olmaları için kurtarmıştır. Sina Dağı’na vardıklarında onlara büyük planının ne olduğunu bildirdi:

“Mısırlılar’a ne yaptığımı, sizi nasıl kartal kanatları üzerinde taşıyarak yanıma getirdiğimi gördünüz. Şimdi sözümü dikkatle dinler, antlaşmama uyarsanız, bütün uluslar içinde öz halkım olursunuz. Çünkü yeryüzünün tümü benimdir. Siz benim için bir rahipler krallığı, kutsal bir ulus olacaksınız” (Çık.19:4-6).

Tanrı neden İsrail’i seçmiştir? Nasıl olur da adil bir Tanrı bir halkı diğerlerinden daha çok kayırır? Bu yanıtın bir kısmı şu ayetlerdedir: İsrail, kâhinsel bir ulus olarak bütün uluslara bir kutsanma kanalı olacaktı. Kâhinlerin insanı Tanrı’ya ve Tanrı’yı insana temsil edişi gibi, İsrailliler de etraflarındaki putperest uluslar için Tanrı’nın temsilcileri olacaklardı. Daha önce İbrahim, İshak, Yakup ve Yusuf aracılığıyla olduğu gibi, dünyadaki bütün uluslar onlar aracılığıyla Tanrı tarafından kutsanacaklardı. Ama İsrail’i böyle bir görevi yerine getirebilecek konuma sokabilmek için büyük bir değişim gerekiyordu.

İsrail’in diğer uluslara bir kutsanma olabilmesi için bütün diğer uluslardan ayrılması gerekiyordu. Bu ayrım, İsrail’in kendisine Tanrı’nın kutsallığının bildirilmesiyle yapılmış olacaktı.⁴²

Her şeyin üzerinde İsrail kutsallığıyla tanınacaktı: “Benim için kutsal olacaksınız. Çünkü ben RAB kutsalım. Bana ait olmanız için sizi öbür halklardan ayrı tuttum” (Lev.20:26; ayrıca bkz. Lev. 11:44-45; 19:2; 20:7).

Tanrı İsrail’den, “Oğlum, ilk doğanımdır” diye söz etmişti (Çık. 4:22-23). Onlardan bir ulus oluşturarak mecazi anlamda onlara “Babalık ediyordu.” Musa daha sonra onlara şöyle hatırlatmıştır: “Sizi yaratan, size biçim veren, Babanız, yaratıcınız O değil mi?” (Yas.32:6). Böylece aralarında bir aile ilişkisi olacaktı (bu sadece etnik, politik ya da sosyal bir birlik olmayacaktı), ve bir aile benzerliği olacaktı – İnsanın günaha düşüşünde kaybolan Tanrı’nınkine benzer kutsallığı yeniden kazanılacaktı.

Ne yazık ki İsrail, tarihi boyunca, bu çağrıya gereken karşılığı veremedi ve diğer uluslar kadar kötü oldu. Ama bu üzücü gerçek, Çıkış 19-40 ve Levililer’de açıklanan ilkeleri geçersiz kılmaz. Aksine bu değişmeyen ilkeler bize önce Tanrı’nın aramızda yaşaması için neyin gerekli olduğunu, ondan sonra da bizim Tanrı’ya yaklaşmamız için neler yapmamız gerektiğini öğretir.

BÖLÜM I - Tanrı Halkına Yaklaşıyor (Çıkış 19-40)

“Benim için bir tapınak kursunlar da onlarla birlikte oturayım”

Eski Antlaşma’nın en huşu verici olayı, Rab’bin alevler saçan bir ateşin içinde Sina Dağı’na inmesiydi. Musa’ya tekrar tekrar insanları dağdan uzak durmaları için uyarması emredilmişti; “yoksa birçoğu ölür” (Çık.19:10-13, 21-22, 24). Sina Dağı dumanlar içindeydi ve bütün dağ şiddetle sarsılıyordu. Gök gürlüyor, şimşekler çakıyor ve uzun bir boru sesi işitiliyordu. Titreyen halk bütün bunları görüp duyunca Musa’ya kendilerine aracılık etmesi için yalvardılar, “bizimle…Tanrı konuşmasın, yoksa ölürüz” (20:19). Musa onlara, “Korkmayın, Tanrı sizi sınamak için geldi. Öyle ki günah işlememeniz için Tanrı korkusu üzerinizde olsun” dedi (20:20).

İsrail’i Kendisiyle bu özel ilişkiyi kurma yolunda eğitmek üzere Rab, onlara On Emir’le başlayan yasasını verdi (Çık.20-23). Yasa onlara Tanrı’nın halkı olsunlar diye verilmemişti – onlar zaten Tanrı’nın lütufla ve “Mısır’dan onları gayretle sevgi dolu bir biçimde kurtarışı”⁴³ aracılığıyla satın alınmış malıydılar.Ama onlar Tanrı’ya ait olduklarından O’nun kutsal karakteri İsrail’in tek örneği haline geldi: “Kutsal olun, çünkü ben kutsalım” (Lev.11:45).

İsrail’in bu şekilde yeni bir ulus olmasının en önemli yönü, Tanrı’nın onların arasında yaşamak için yanlarına gelmiş olmasıydı.⁴⁴ Âlemlerin Rab’bi hayretler veren bir alçakgönüllülükle Musa’yla şöyle konuştu, “Aralarında yaşamam için bana kutsal bir yer (mesken) yapsınlar” (Çık.25:8). Bu, Tanrı’nın, “Sam’ın çadırlarında oturmak” için verdiği eski vaadi yerine getiriyordu (Yar.9:27; bkz. sayfa 50).