Ezra

Başlangıçta Ezra’yla tek bir kitap oluşturan Nehemya kitabında olduğu gibi, kitap içindeki baş karakterin, Yasa Bilgini Ezra’nın adını alıyor. Kitabın konusu Babil’den dönüş ve tapınağın yeniden kurulmasıdır. Olası anahtar söz ise “Tapınağın kurulması”dır. Ezra’nın başlıca özelliği İsrail tarihini tamamlamasıdır: Tanrı’nın sert yargısının ardından halkı ülkeye geri getirir. Böylece Ezra 2Ta.’in devamı (2Ta.’in son tümceleri Ezra’nın başlangıcında yinelenir).

Tapınağın ve Yeruşalim’in yerle bir edilmesi felaketinin ardından İsrail Babil sürgününden yurduna geri dönebilecektir. Pers hükümdarı Koreş İ.Ö. 538’de Babil’i yenilgiye uğratmış ve Yahweh’in ona buyruğu üzerine İsrail’e izin vermiştir. Yurda dönüş, ilkin Şeşbassar’la / Zerubbabil (Ezra 1f), ardından Ezra’yla (Ezra 7f) dalgalar halinde gerçekleşir. Zerubbabil ve Yeşu tapınağın yeniden inşasına başlarlar, ancak kısa zaman sonra yöre sakinlerinin karşı koymalarıyla karşılaşırlar. Darius’un krallığına kadar durdurulan inşaat daha sonra yeniden başlanılarak tamamlanır. Ezra, kral Artahşasta’tan tapınakta dinsel işler için kullanılmak üzere saraydan verilen değerli hazinelerle birlikte Babil’den Yeruşalim’e gitme yetkisini alır. Ezra’yı Yeruşalim’de her şeyden önce uğraştıran sorun, İsrailli erkeklerin yabancı kadınlarla olan evlilikleridir (bu Musa’nın yasasına göre yasaktı).

Ezra ve Nehemya İ.Ö. 538 ile yaklaşık İ.Ö. 430 yılına dek geçen süreye ilişkin bilgi sunar. İsrail Babil sürgünün bitmesini ve Yeruşalim’e dönüşü özlemle beklemektedir. Geri dönüşün ardından dünya gücü Pers İmparatorluğuna bağımlı ve komşularının tehdidi altında olan zayıf bir Yahuda krallığı oluşur (İ.Ö. 539-331). Geri dönüşte ilkin uyanış ve tövbe hareketi yaşanır ve tapınak yeniden İsrail’in dinsel merkezi haline gelir. Olaylar kısmen Babil’de, çoğunlukla da Yeruşalim’de geçer.

Kuruluş düzeni

Özellikle dikkat ediniz

• (Tanrı halkından olmayan) Persli Koreş, Yahweh’in elinde bir alet olarak Yeşaya 44:28; 45:1’de önceden bildirilir ve kendisini Tanrı’nın verdiği görevi yerine getirirken görür (Ezra 1:1ff).Ayrıca Dan. 2:39; 7:5’te bildirilen Pers İmparatorluğu.

• Pers kralı Koreş’in sürgünden dönme iznini vermesi üzerinde yapılan vurgu (Ezra 1:1-3; 3:7; 4:3; 5:13; 5:17; 6:3; 6:14) ve onu izleyen krallar olan Darius ve Artahşasta’nın Koreş’in çıkardığı fermanı kabul etmeleri ve uygulamaları.

• Babil sürgününün 70 yıl sonra sona ereceği konusunda Yer. 25:11; 29:10’un yerine geliş bildirisi (krşl. Dan. 9:2). Bu kapsamda ya ilk kısmın götürülmesi olan İ.Ö. 605’ten geri dönüş olan İ.Ö. 535’e, ya da tapınağın İ.Ö. 586’da yıkılmasından tapınağın İ.Ö. 516’da tamamlanmasına dek geçen süre göz önüne alınarak hesaplama yapılmaktadır.

• EA’nın diğer kesimleri (Dan. 2:4b-7:28; Yar. 31:47 ve Yer. 10:11’deki bir yer ismi dışında) İbranice yazıldığı halde, Ezra’nın 4:8-6,18; 7:12-26 kesimi Aramice yazılmıştır.

• Ezra ve Nehemya, Hagay ve Zekeriya’nın etkinliklerinin çerçevesini oluşturmaktalar.

• Ezra 4’deki Samiriyeliler’le başlayan kavga (İsa’nın zamanında da sürmekteydi).

• Yeniden bina edilen (“2. Tapınak”) tapınağın daha sonra Haşmoniler ve ardından Herodes tarafından İsa’nın zamanında genişletilmesi.

• Ezra’nın İsrailli erkeklerin yabancı kadınlarla olan evliliklerine karşı sert tutumu (Musa bunu açıkça yasaklamıştı, Ezra 9:1’i Yas. 7:1-3 ile karşılaştırınız). Ayrıca Ezra 9’daki duaya bakınız.

• Başkâhin Yeşu hem ismiyle (Yeşu = İsa), hem de göreviyle (krşl. “Filiz” Zek. 6:12 ile Yşa. 11:1) Yahweh’in evinin kurucusu olarak İsa’ya bir işaret.

• “Kral” Zerubbabil İsa’nın atasıdır (Mat. 1:12f; Luk. 3:27).