Kutsal Kitap iki büyük kısımdan oluşuyor: “Eski Antlaşma” (EA) ve “Yeni Antlaşma” (YA). Kutsal Kitap’ın ¾’ünü EA ve ¼’ini YA oluşturmaktadır. “Eski Antlaşma” ismi “Eski Ahit” anlamını taşır ve Kutsal Kitap’ın bu kesiminin zaman açısından “Yeni Antlaşma” dan (Yeni Ahit) önce olduğunu vurgular. Mesih inanlıları İsa Mesih aracılığıyla Tanrı’yla yeni bir ahittedirler, bundan önce Tanrı’nın İsrail halkıyla yaptığı “Eski Ahit” vardı. Bazı tanrıbilimciler “Eski Antlaşma” sözü yerine (kulağa “eskimiş” manasını çağrıştırdığından) “İlk Ahit” anlamında “İlk Antlaşma” sözünün kullanılmasını öneriyor.
EA 39 kitaptan oluşmaktadır; görüldüğü gibi tek bir kitap değil, tersine tümden bir kütüphanedir. Türkçe çeviride aşağıdaki bölümlemelere gidilmektedir:
Musa’nın beş kitabı (Tora = “Yasa”; “Pentatefk” de denmektedir): (Yar. – Yas.)
Tarihsel kitaplar (Yşu. – Est.)
Şiir kitapları (Eyü. – Ezg.)
Peygamberler (Yşa. – Mal.)
Musa’nın beş kitabı onu izleyen tüm kitaplar için temel teşkil etmektedir: Burada İsrail halkı oluşmakta ve o andan başlayarak geçerli olan yasayı Tanrı’dan almaktadır. Peygamberler öncelikle İsrail’in yasayı tutup tutmadığı konusunda bekçi görevindedir ve Tanrı adına konuşarak duruma göre uyaran ya da teselli edenlerdir. Tarihsel kitapların konusu İsrail’in Tanrı’ya sadık olup olmadığıdır. Şiir kitaplarının başlıca konusu Tanrı’yla olan ilişkidir.
EA yaratılıştan yaklaşık İ.Ö. 400 yılına dek geçen süreye ilişkin bilgi verir (EA’nın ağırlık noktası İ.Ö. 15. yüzyıl ile İ.Ö. 400 yılları arasıdır). Kutsal Kitap’ın ilk kitabı Yaratılış, bu halkın İbrahim’in ailesinden oluşmasını anlatır; Çık.’ın başında, tarihi Tanrısı’yla birlikte EA’nın ana içeriği olan aileden bir halk meydana gelir. İ.Ö. 15. yüzyıldan İ.Ö. 400 yıllarını içeren zaman sürecinin ötesine uzanan peygamberlikler, yani geleceğe ilişkin bildiriler vardır. EA zamanının kapanmasından sonraki, özellikle İsa’nın dünyaya gelişiyle ilgili olaylar (ki, daha sonra YA’da açıklanmaktadır) önceden bildirilmektedir.
Bir yandan Yakın Doğu’daki insansal açıdan bakıldığında önemsiz bir halkın binlerce yıl önceki tarihi bildirilmekte, diğer yandansa EA bugün çok büyük önemlilik taşımaktadır. Burada, Tanrı’nın başlangıçtan beri insanla var olan kişisel ilişkisi ve insanın günahın bu ilişkiyi bozmasına karşın Tanrı’nın sürekli bu ilişkiyi arayışı dile getirilmektedir. Ayrıca, EA İsa’nın insan bedeni kuşanıp yeryüzüne gelişinin ve YA’nın temelini oluşturmaktadır; EA olmadan İsa’nın kurbansal ölümü ve Tanrı sevgisinin yüceliğini anlamak çok zor olurdu.
Bu kapsamda EA’nın önemli bazı konularını şöyle sıralayabiliriz
Tanrı’nın insanla ilişkisi,
Tanrı’nın kendisi hakkında açıkladıkları, yani insanlara bildirdikleri,
Tanrı’nın insan için hazırladıkları (Bereketler ve vaatler) ve talepleri,
İsa’nın yeryüzüne gelişinin EA’da nasıl hazırlandığı,
İnsanın Tanrı’yla nasıl ve neler yaşadıkları; O’na nerede sevinç veya üzüntü verdiği, nerede Tanrı’ya yücelik getirdiği ve nerede Tanrı öfkesinin onları vurması vs.